Sınavla ilgili konularda düşünme, hatırlama ve yoğunlaşma güçlüğüne yol açan duygu durumudur. Kaygının en ağır düzeyde yaşandığı sınavlar üniversite ve liselere giriş sınavlarıdır. Aslında sadece bu sınavlar değil, okullardaki sınavlar da öğrencileri kaygılandırmaktadır. Ancak bu sınavların telafisi kolay olduğundan öğrencilerdeki kaygı düzeyi diğer sınavlar kadar olmamaktadır.
Yüksek sınav kaygısı, öğrencinin başarısızlığına yol açan en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Yapılan araştırmalar, yüksek sınav kaygısının özellikle orta bilgi düzeyindeki öğrencilerin başarısını daha fazla düşürdüğünü göstermektedir.
ÖSS´ye hazırlanan 370 kız ve erkek öğrenciye çözmeleri için bir takım sorular verildi. Çözüm sırasında yapılan küçük eleştiriler öğrencilerin başarısında yüzde 10 oranında azalttığı görüldü. Yapılan eleştirilerin dozu artırıldığında öğrencilerin hata yapma oranı yüzde 55´e kadar çıktığı görüldü.
Öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmada; öğrencilere ezberlemeleri için bir takım formüller verildi ve daha sonra bu formüllerin ne kadarını hatırladıkları belirlendi. Yine aynı gruba, bu kez ´hafızalarınız pek kuvvetli değil´ diye söylendi. Ezberledikleri formülleri hatırlama oranları yeniden belirlendi. Sonuç: hatırlanan miktar ilk hatırlamadan %15 daha düşüktü. Grubun kendilerine olan güveni sarsıldığında, hatırlama yeteneklerinin azaldığı bu deneyle ispatlanmıştır.
Bir öğrencinin sınav kaygısı yaşadığını nasıl anlayabiliriz?
Öğrencideki her değişiklik sınav kaygısı olmayabilir.
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?
Huzursuzluk, kendini rahat hissedememe,
Çabuk öfkelenme, ve öfkeyi dışa vurma isteği,
Mutsuzluk ve umutsuzluk
İçe kapanma, kendini soyutlama,
İlişki kurmada güçlük, aile ve arkadaşları ile sorunlar yaşama
Olumsuz benlik algısı, (kendini değersiz ve gereksiz hissetme)
Düşünceleri toparlayamama, ifade edememe,
Unutkanlık , bilgileri transfer edememe (önceki bildiklerini sonrakiler için olumlu kullanmakta güçlük yaşamak)
Dikkatini toplamada sorun yaşamak,
Mide ve bağırsak rahatsızlıkları,
Baş dönmesi, kusma,
Ellerde titreme, terleme,
Nefes alıp vermede güçlük yaşama,
Yorgunluk ve bitkinlik belirtileri,
Uyku ve iştah bozuklukları
Sınav Kaygısının birçok nedeni olabilir. Öğrencinin bulunduğu ortam kişisel özelliklerine göre bu nedenler değişebilir.
Kaygıyı azaltmak için Kullanılabilecek Teknikler:
Doğru Nefes Almak:
Açık havada veya havalandırması iyi olan bir odada 5–10 defa derin nefes alıp vererek kafanızdan düşüncelerinizi boşaltabilirsiniz. İyi nefes ağır, derin ve sessiz olmalıdır. Doğru nefes vücudu rahatlatır. Doğru ve derin nefes almanın stres sonucu daralan damarları genişletme ve oksijenin bedenin en uç ve en derin noktalarına kadar ulaşmasını sağlama özelliği vardır.
Fizik Egzersizi Yapmak:
Gerginlik damarlarda daralmaya neden olduğu için hücrelere giden kan miktarında azalma olur. Aşırı ve yorucu olmayan ısınma hareketleri yapabilirsiniz. Düzenli yürüyüşler yapmak bile çok yararlı olacaktır.
Düşünce Biçimini Düzenlemek:
Sınavdan önce zihninizde, geçmişteki başarısızlıklarınızı değil, başarılarınızı vurgulayın. Bizleri etkileyen aslında olaylar değil olaylara karşı bakış açımız, inançlarımız, yorum ve kalıp düşüncelerimizdir. Olaya karşı temel inançları değiştirmek asıl amaçtır. Sınavın kendi başına kaygılandırma gücü olsaydı tüm öğrenciler aynı kaygıyı duyardı. Bu konuda yapılacak bir şey olmazdı, bu kaderimiz olurdu. Her birimizin çeşitli konularda iç konuşmaları vardır. Bu durum şu anda da devam ediyordur. Bu konuşmalar pozitif olursa bize olumlu telkinde bulunur. Çalışma motivasyonunu ve bilincini arttırır.
Konuşmalar olumsuz olursa; kaygı ve başarısızlık duygularını geliştirir. Olumsuz telkin olur. Bir kişinin zihninden günde binlerce düşünce geçmektedir. Bu düşüncelerin büyük bir çoğunluğunun da olumsuz düşünceler oluşturmaktadır. Olumsuz düşünen bir kişi zamanla karamsar ve kaygı bir kişiliğe bürünür.
Olumlu düşünce, konuşma ve telkini mutlaka öğrenmeliyiz.
Düşünce sistemimiz gerçekçi, olumlu ve faydalı, nitelikte olmalıdır.
Kendinize güveniniz.
Beslenme ve uykunuzun düzenli olmasına özen gösterin.
Doktorunuz
tavsiye etmedikçe bilinçsizce ilaç kullanmayın.
Sistemli ve düzenli ders çalışınız.
Sınav Kaygısı eter gibidir. Azı ayıltır. Çoğu bayıltır. Bir miktar kaygı her zaman, her işte gereklidir.
Yeter ki olumsuz düşünmeyelim karamsar olmayalım.
Sınav kaygısını bir rüzgara benzetirsek; karamsar öğrenci rüzgardan şikayet eder, iyimser öğrenci geçmesini umar, akıllı öğrenci yelken açar…